Zeka Geriliğinin Suçla İlişkisi
Zeka geriliğinin latince ismi oligofreni'dir. Araştırmalar sırasında zeka geriliğinin suçla ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Goring ve Dugdale bu alanda önemli çalışmalara imza atmıştır. Doğuştan ve sonradan gelişen zeka geriliği üzerinde durmuşlardır.
Suçun niteliğine göre değişkenlik söz konusudur. Kimi suçları işleyebilmek için ileri zeka düzeyine sahip olmak gerekebilir. Dolayısıyla zeka geriliğinin suça bir etkisi olup olmayacağını araştırırken işlenen suç tiplerine göre de ayrım yapmak gerekir. Bazı suçların zeka geriliğine shaip kişiler tarafından işlenebilmesi mümkün değilken bazı suçlarda ise zeka geriliği suçun işlenmesine olanak sağlayabilir.
Örneğin; bilişim suçları ileri bir zeka seviyesi gerektirirken zeka geriliği olan bir kişi daha saldırgan bir tutum içerisinde olabilir.
Zeka geriliğinin doğrudan doğruya suça etkili olmadığı belirtilmiştir. Daha sonra yapılan araştırmalarda suçlular arasında zeka geriliğinin zeka geriliği olmasa da çok yüksek IQ seviyesine sahip olmayan kişilerin önemli bir yer tutmadığı görülmüştür.
Ancak günümüzden daha eski tarihlerde 1900'lü yılların başında yapılan araştırmalarda suçluların önemli bir kısmında IQ seviyesinin pek de yüksek olmadığı tespit edilmiştir. Bu daha sonra yapılan araştırmalar ile çürütülmüştür. Dönemsel farklılıklar söz konusu olabilir. Zamanın koşullarına göre değerlendirmek gerekir.
Dolayısıyla günümüzü değerlendirecek olursak, özellikle pek çok suçun belirli bir zeka seviyesini gerektirmesi dolayısıyla suçlular arasında bu tarz bir ayrım yapmanın mümkün olmayacağını söylemek gerekir.
Casusluk, vaana ihanet, bilişim suçları, dolandırıcılık gibi suçların belirli bir zeka seviyesini gerektirmesinden dolayı bunlar gibi suçlar için belirli bir zeka seviyesi veya daha üst bir zeka seviyesi gerekir. Bu nedenle zeka geriliği ile suçluluk arasında kesin bir bağ tespit edilememiştir. Bu kişilerin dolaylı fail olabilme ihtimali yüksektir. Genellikle zeka geriliği olan kişiler ve bu özelliği bilinen kişiler, asıl fail tarafından kullanılabilmektedir. Suç aracı haline getirilebilmektedir. İstismara da açıktır, suç mağduru olabilirler.
Zeka geriliği olan kişilerin iyiyle kötüyü ayırt edememeleri ve öğrenme yetilerinin az olması nedeniyle kötü yola sürüklenmeleri son derece mümkündür. Bu kişilerin suç işledikten sonra yakalanmaları da daha kolay olabilmektedir. Bu kişiler yakalandıktan sonra da suçlu olarak istatistiğe yansıması mümkün olabilmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder